Kürtaj Nedir?

Kürtaj, dünya genelinde sıkça uygulanan kişinin isteğine bağlı veya tıbbi sağlık problemleri nedeniyle gebeliğin sonlandırılması gereken durumlarda uygulanan bir tıbbi prosedürdür. “Kürtaj ne demek?” sorusu gebelik dokusunun veya fetüsün vücuttan uzaklaştırılması adına rahmin tıbbi veya çeşitli cerrahi yöntemler ile temizlenmesi olarak yanıtlanabilir.

Kürtajın Yapılma Nedenleri?

1.İsteğe bağlı kürtaj

Kürtaj, genellikle kişinin kendi isteğine bağlı (istenmeyen gebeliklerin sonlandırılması) veya gebeliğin tıbbi risk taşıdığı durumlarda gerçekleştirilen bir yöntemdir. Çeşitli nedenlerden doğrultusunda kişiler gebelik sürecini sonlandırmak isteyebilir.

İsteğe bağlı yapılan işlemlerde kürtaj yasal durum nedeniyle hamileliğin ilk 10 haftasında yapılabilir. 10 haftadan fazla gebeliklerde İSTEĞE BAĞLI kürtaj gerçekleştirilmesi ülkemizde yasaktır.

Kürtaj ülkemizde bir takım yasalar ile sınırlandırılmış bir müdehaledir. Ülkemizde kanunen 10 haftaya kadar (9hafta 6 gün ve öncesi) süresi olan gebelik sonlandırılmasında, kadın evli ise eş onayı, bekar ise 18 yaş sınırı aranmaktadır.

Kadınlar bu kararı verirken hekimleri tarafından ayrıntılı bilgilendirilmelidir. Kürtaj işlemi öncesinde kadına karar verme süresi verilmeli ve en azından 2 görüşme yapılmalıdır.

İşlem öncesi mutlaka jinekolojik muayene ve ultrasonografi ile gebeliğin rahim içinde görülmesi gerekir. Bazı yumurtalık tümörlerinde ve dış gebelikte de kanda gebelik testi yüksek çıkar. Bu nedenle ultrasonografi ile kontrol önemlidir. Ultrasonografi ile rahim içi gebelik kesesi izlenmesinin ardından kürtaj için planlama yapılabilir.

10 hafta ülkemizde sınır olarak kabul edilmektedir. Ancak ne kadar erken haftalarda yapılırsa komplikasyon oranı o kadar düşüktür.

2.Tıbbi Nedenli Kürtaj

İsteğe bağlı durumların haricinde gebeliğin anne veya bebek sağlığını tehlikeye sokabilecek tıbbi durumları beraberinde getirmesi halinde yine kürtaja başvurulabilir. Fetüs gelişimi sırasında yaşanabilen bir olumsuzluk veya anne karnındayken fetüste bazı genetik bozuklukların tespit edilmesi halinde gebeliğin sonlandırılması gerekebilir.

Fetal Anomali

Hamileliğin ikinci ve üçüncü trimesterinde yapılacak olan taramalar sırasında yaşamla bağdaşmayan ve tedavisi mümkün olmayan durumlar veya fetal anomali tespit edilebilir. Fetüste nörolojik anormallikler, normal karyotipli çoklu malformasyonlar veya kromozomal anomaliler bulunması halinde hekim gebeliğin sonlandırılmasına yönelik yönlendirmeler yapabilir. Bu sayede gebelik nedeniyle anne adayının karşılaşabileceği hayati riskin önüne geçilebilir.

Teşhis ve Tedavi Amaçlı

Kürtaj gebelik dışındaki dönemlerde, anormal uterin kanamalarda teşhis için ve rahim sağlığına yönelik hastalıkların tedavisinde de uygulanabilir.

Rahim polipleri tedavisinde de kürtaj tedavisi şüpheli dokunun alınması sağlanabilir.

Menopoz sonrasında olağan dışı rahim kanaması ile karşılaşılması halinde ayırıcı tanı için hekim kürtaj tedavisi önerebilir.

Kürtaj Yöntemleri Nelerdir?

Kürtaj işlemi, yapılacağı döneme ve hastanın tıbbi durumuna göre farklı yöntemler dahilinde gerçekleştirilebilir. Kürtaj yöntemleri arasında ilaçlı kürtaj, aspirasyon kürtaj ve genişletme ve tahliye (D&E) kürtaj yer alır.

Aspirasyon (Vakum Kürtaj)

Aspirasyon bir diğer adıyla emme kürtaj yöntemi ise klinik ortamda gerçekleştirilen bir işlemdir. Aspirasyon yönteminde rahmin boşaltılması için özel bir cihaz kullanılır ve hafif bir emiş gücü ile rahim boşaltılır. İşlem sedasyon altında gerçekleştirilir. İşlem süresi ise yaklaşık olarak 5 ila 10 dakika aralığındadır.

Genişletme ve Tahliye

Genişletme ve tahliye yöntemi ise hamileliğin ilerleyen dönemlerinde uygulanan bir kürtaj yöntemidir. 14 ila 16 haftalık gebeliklerde zorunlu tıbbi nedenler doğrultusunda gebeliğin sonlandırılması gerekebilir. Bu tür durumlarda genişletme ve tahliye yöntemi uygulanır. Rahmin güvenli bir şekilde boşaltılması için aspirasyon cihazı ve tıbbi aletler ortak kullanılır.

Genişletme yöntemi ve tahliye bazı vakalarda kademeli olarak uygulanabilen bir işleme dönüşebilir. 10 ile 15 dakika süren işlem öncesinde rahim ağzının kademeli olarak genişletilmesi için küçük dilatörler veya ilaçlar kullanılabilir.

Vakum Kürtaj İşlemi Nasıl Yapılır?

Kürtaj kararı almak, her kadın için zordur. Ruhsal ve bedeninin zarar görmemesi için doğru sağlık kuruluşları oldukça önemlidir. Bu amaçla araştırmaya başlayan kadınların dikkat etmesi gereken önemli unsurlar işlemin steril şartlarda, uygun ekipman ile yapılmasıdır.

Tek kullanımlık plastik karmen kanül (karmen kanülü kalın ve sert bir pipet gibi düşünebilirsiniz) ile güvenli ortamda yani hastane şartlarında, anestezi doktoru eşliğinde yapılması önemlidir. Karmen kanüller farklı boyutlarda olup gebeliğin haftasına göre değişik büyüklükte kanül kullanılır. Öncelikle jinekolojik masaya alınan hastaya damar yolu ile gerekli ilaçlar verilerek hafif bir anestezi sağlanır. Ardından spekulum denilen alet vajinaya yerleştirilir. Rahim ağzı ve vajina içi dezenfeksiyonu sağlamak için uygun solüsyon ile yıkanır. Ardından uygun karmen kanül ile rahim içine giriş yapılır. Kanüllere takılan enjektör benzeri aparatlar aracılığı ile rahim içindeki gebelik materyali, oluşturulan negatif basınç etkisi (vakum) ile tahliye edilir. Operasyon sonrası ultrasonografi ile rahim kalınlığı kontrol edilir. Rahim içinin tamamen temizlendiği izlendikten ve kanama kontrolü yapıldıktan sonra işleme son verilir. İşlem sonrası ağrı olmaması için ağrı kesici yapılır. 2-3 saatlik izlem yapılarak hasta taburcu edilebilir ve bir günlük istirahat sonrası normal yaşantısına geri döner.

Kürtaj Süresi

Operasyon ortalama 10-15 dakika sürmekte ve hasta müdahale sonrasında 2-3 saat gözlem altında tutulmaktadır. Gözlem altında iken kanama takibi yapılmakta, ağrı kontrolü için gerekli durumda ağrı kesiciler uygulanmaktadır. Kadının hissettiği ağrı rahim kasılması nedeniyle olup, adet döneminde yaşanılan kramplara benzemektedir. Anestezi kısa bir dönem uygulanmış olsa da, hastamızın 4-6 saat araba kullanmaması önerilir. 1 hafta sonra kontrole çağrılmaktadır.

Kürtaj Ve Ağrı

Kürtaj işlemi sırasında hem lokal hem de sedasyon anestezi kullanılabilir. Önerdiğimiz işlemin ağrısız bir şekilde ve steril şartlarda yapılmasıdır. Sedasyon anestezi uygulanacak kadınlarda, 6-8 saatlik açlık süresi gerekmektedir.

Kürtaj işlemi sırasında lokal (bölgesel) veya genel anestezi ile ağrı hissi giderilir.

Lokal anestezi: Rahim ağzı, iğne aracığıyla yapılan enjeksiyon ile uyuşturulur. Hastanın şuuru açık olup, bilincinde sorun yoktur. Çoğunlukla vakum kürtaj yöntemi kullanılır.

Genel anestezi: Hasta işlemi hissetmez.. Ağrısız, sancısız kürtaj işleminin yapılmasını sağlar. Bu işlem öncesinde hasta ayrıntılı değerlendirilmeli, açlık süresi uygun olmalı (En az 6 saatlik açlık) ve hastanın kan değerleri, kanama ve pıhtılaşma ile ilgili gerekli testleri yapılmalıdır. Ek hastalık varlığı araştırılmalı ve gerekli durumlarda önlemler alınmalıdır.

Kürtaj Komplikasyonları

Kürtaj cerrahi bir işlem olup, doğum kontrol yöntemi değildir. Her cerrahi müdahalede olduğu gibi kürtajında birtakım komplikasyonları vardır. Bu riskler genellikle yasal sınır olan ilk 10 haftada yapılan müdahalelerde görülmez.

Günümüz şartlarında kürtaj işlemi, steril şartlarda, uygun antibiyotik kullanımı yapılarak, vakum kürtaj ile yapıldığından komplikasyonlar nadirdir.

Kanama: Operasyon sonrası az miktarda kanama olabilir. Ancak 10. hafta öncesinde yapılan yasal kürtaj işleminde kanama miktarı oldukça az olup, çoğunlukla risk oluşturmaz. Kanamanın yoğun olduğu, ağrının eşlik ettiği durumlarda acilen hekiminize başvurmalısınız. Bu durum enfeksiyonlardan veya rahim içi gebelik materyalinin tamamen çıkarılmamasından kaynaklanabilir.

Enfeksiyon: Kürtaj tekniklerinin gelişmesi, operasyonun steril şartlarda yapılması, profilaktik antibiyotik kullanılması nedeniyle oldukça nadir karşılaşılır. Ancak enfeksiyon, rahim ve yumurtalık iltihabına yol açması nedeni ile dikkatle ve yakın takip edilmelidir. Şüphe durumunda uygun antibiyotikler ile tedavi edilmelidir. Kürtaj sonrası her kadın ateş, vajinal akıntı, şiddetli karın ağrısı belirtileri konusunda uyarılmalıdır. Bu belirtilerin görülmesi durumunda acil olarak başvurması konusunda bilgilendirilmelidir.

Uterus perforasyonu (rahim delinmesi) : Nadir görülen bir komplikasyon olup, fark edilmemesi ciddi sorunlara yol açabilir. Özellikle rahmin yapısal olarak aşırı öne veya arkaya eğik olduğu durumlarda rahim( uterus) hasar görebilir. Bu durumu önlemek için; kürtaj ultrason eşliğinde izlenerek yapılır. Komplikasyon durumunda ise hasta gözlem altında tutulur. Bazı durumlarda ise laparoskopi veya açık cerrahi ile onarım yapılması gerekebilir.

Rest plesanta (parça kalması): Kürtaj sırasında gebelik materyalinin tamamen çıkarılamamasıdır. Ultrasonografi ile kontrol edildiğinde tespit edileceği gibi, devam eden vajinal kanama ile de hasta başvurabilir. Bazı durumlarda 2. bir cerrahi işlem gerekebilir. Yapılan 2. Müdahale daha kısa sürmekte ve devam eden vajinal kanama kesilmektedir. Gelen materyal patalojik tanı amaçlı incelenmelidir. Nadir görüen, plesanta tümörlerininde kanama ile bulgu vereceği unutulmamalıdır.

Başarısız kürtaj: Kürtaj sonrasında gebeliğin devam etmesidir. Gebelik testi pozitif olup, erken haftalarda, rahim içinde kesenin görülmediği durumlarda yapılan kürtaj sonrasında olabilir. Bu sorunun yaşanmaması için kürtajın ultrasonografi ile rahim içinde görülmesinin ardından yapılması ve işlemin hemen ardından rahim kontrolü bu durumu önleyebilir. Mutlaka her kadın kürtaj sonrasında, 1 hafta içinde kontrole çağrılmalıdır.

Rahimde yapışıklık (asherman sendromu): Genellikle kürtaj sonrasında 35 gün geçmesine rağmen, adet görememe ile bulgu verir. Vakum kürtaj tekniğinin kullanılması, erken haftalarda işlem yapılması ve enfeksiyon kontrolü ile sıklığı azalmış bir durumdur. Tüm önlemlere rağmen, rahim içi yapışıklık durumunda histereskopi ile rahim içine kamera ile girilip mevcut yapışıklıkların açılması işlemi yapılır.

Kürtaj Ve Evlilik

Kürtaj olmak için evlilik zorunlu değildir. Evli olmayan 18 yaşını doldurmuş kadınlar kendi istekleri doğrultusunda kürtaj olabilirler. Evli çiftlerde ise mutlaka eşin onay vermesi gerekmektedir.

Kürtaj Ve Mahremiyet

Her kadın istediği kadar çocuk sahibi olma özgürlüğüne sahiptir. Amaç kadınlarda modern korunma yöntemlerini kullanmaktır. Ancak bazen kaza olarak adlandırdığımız bu sorunla karşılaşıldığı zaman gebelik sonlandırma kararı verilebilir. Kürtaj işlemi, hasta hakları yönetmeliğince gizliliği esastır. Bildirimi gizli bir işlem olup, hasta mahremiyeti esastır. Hasta bilgileri başka bir kişi, kişiler veya kurumlara paylaşılamaz. Yasalar dışında her hekimin diplomasını alırken ettiği yemin ile hasta bilgilerinin hiçbir zaman paylaşılamayacağı güvence altına alınmıştır.

Kürtaj Öncesi Yapılan Testler

Her cerrahi işlem, ister kısa ister uzun sürsün hasta mutlaka ayrıntılı değerlendirilmelidir. Kronik hastalık mevcudiyeti araştırılmalıdır. Her kadında kan değerleri, kan grubu, kanama ve pıhtılaşma zamanına bakılmalıdır.

Kan Uyuşmazlığı Ve Kürtaj

Kan uyuşmazlığı mevcut olan çiftlerde, kürtaj sonrası kan uyuşmazlığı iğnesi yapılması zorunludur. Kadının kan grubu Rh(-) negatif, eş kan grubu RH(+) olması kan uyuşmazlığını gösterir. Bu durumda kan uyuşmazlığı iğnesi yapılır. İğne kan ürünü reçetesi ile alınmakta ve ilk 72 saat içinde uygulanmaktadır.

Kürtajın Psikolojik Etkileri

Kürtaj sonrası vücuttaki değişiklikler veya yaşanılan psikolojik süreç bazı kadınlarda psikolojik etkiler yaratabilir. Özellikle kürtaj sonrası başarısız olunması gebelik sonlandırma sürecinin uzamasına neden olarak kişilerin stres düzeyini artırabilir. Bu nedenle kürtaj bir uzman tarafından gerçekleştirilmesi ve takip edilmesi gereken bir süreçtir.

Yapılan çalışmalarda kürtaj olan kadınların üçte birinde psikolojik yan etkileri açığa çıktığı gözlemlenmiştir. İşlem sonrasında karşılaşılan belirtiler arasında tükenmişlik hissi yer alır. Kişilerde depresyon, tekrar hamile kalamama endişesi ve anormal yeme davranışları açığa çıkmıştır. Bazı kişilerde ise kabus görme, benlik saygısında azalma, suçluluk ve pişmanlık hissetme gibi olumsuz durumlar ile karşılaşıldığı da vurgulanmıştır. Bu tür durumlarda hastaların psikolojik destek almaları önerilir.

Kürtaj İşlemi Sonrası

Kürtaj sonrasında 6-7 gün süren adet kanamasından daha az miktarda vajinal kanama olabilir. Birçok cerrah, kürtaj sonrasında ultrasonografi ile rahim içini değerlendirir. Operasyonun başarılı olduğunu, ultrasonografi ile tespitin ardından işlem sonlandırılır. Halk arasında parça kalması olarak adlandırılan rest plesanta gebelik materyalinin tamamen boşaltılamamasıdır. Çoğunlukla yoğun devam eden vajinal kanama ana şikayettir. Bu nedenle geçmeyen, uzun ve yoğun süren vajinal kanamada doktorunuza başvurmalısınız.

Ancak ultrasonografinin her alanda ulaşılabilirliğinin artmasıyla bu komplikasyon da azalmıştır.

Kürtaj sonrası yaklaşık 30-35 günün ardından adet kanaması görmeniz beklenir. Yani 7-10 gün gecikmeli adet olmanız normal olup, endişelenecek bir durum yoktur. Ancak regl kanamanız 35 günün ardından gerçekleşmediyse mutlaka hekiminize başvurmanız gerekir. Kürtaj sonrası nadirde olsa rahim iç duvarının hasar görmesi ve yapışıklık olmasına bağlı sorunlar nedeniyle adetiniz gecikebilir. Vakum yöntemiyle kürtaj işlemi sonrasında böyle bir komplikasyonla genellikle karşılaşmayız.

Kürtaj sonrasında 1 günlük evde istirahat etmeniz yeterli olup hafif düzeyde kasık ağrısı olabilir. Ağrı, adet sancısına benzer. Bu ağrıyı engelleyebilmek için hekiminizin önerdiği ağrı kesicileri kullanmalısınız. Kürtaj sonrasında ilk 15 gün duşunuzu ayakta almanız, denize, havuza savunaya girmeniz ve vajinal tampon kullanmanız önerilmez.

Kürtaj Sonrası Bakım ve İyileşme

Kürtaj genellikle güvenli kabul edilen prosedürlerden biridir. İşlem sonrasında kanama ve kramp gibi kürtaj belirtileri ile karşılaşılması normal kabul edilir. Bu belirtilerin kontrol altına alınabilmesi ve iyileşme sürecinin verimli bir şekilde atlatılması için kürtaj sonrası bakım önerilerine dikkat edilmelidir. Cerrahi veya tıbbi kürtaj gerçekleştirilmesi ardından kişinin dinlenmesi gerekir.

Kürtaj Sonrası Kontrol

Her kadın kürtaj sonrası kanama, ateş, karın ağrısı, kötü kokulu vajinal akıntı gibi belirtiler durumunda acilen hekimine başvurması konusunda bilgilendirilmelidir. Bunların dışında operasyondan 1 hafta sonra kontrole çağrılmalıdır.

Kürtaj Sonrası Adet

Kürtajdan ortalama 30-35 gün sonra regl kanaması görülür. Bazı kadınlarda kürtaj sonrası 20 güne kadar uzayan vajinal kanama olabilir. Bu kanama lekelenme şeklinde az miktarda olabileceği gibi, aralıklarla daha yoğun devam edebilir. Normalde de yaşanılan bir klinik durumdur. Ancak 1. Hafta sonrasında devam eden vajınal kanamalar ultrasonografi ile değerlendirilmelidir. Kontrolde rahim içi düzenli izlendiği durumda devam eden vajinal kanamalarda çoğunlukla ek müdahaleye gerek yoktur.

Kürtaj Sonrası Korunma

Kadın doğum hekimi tarafından kürtaj sonrasında her kadına korunma yöntemleri konusunda danışma verilmeli ve en uygun yöntem seçilmelidir. Amaç kürtaja yol açan istenmeyen gebelikleri önlemektir. Kürtaj sonrası spiral, işlemin hemen ardından takılabilir. Doğum kontrol ilaçlarıda kürtaj sonrasında başlanılabilir. Yöntem seçiminde hastanın isteği, kronik hastalıkları, kullandığı ilaçlar, doğum sayısı, yaşı önemlidir.

Kürtaj Sonrası Kısırlık

Kürtaj bir cerrahi işlem olup uygun koşullarda, uygun haftalarda yapıldığı takdirde komplikasyonsuz bir iyileşme süreci geçirilir. Kürtaj sonrası yeni bir gebelik olabilir. Kürtaj kısırlığı yol açmaz. Ancak kürtaj sonrası görülebilen bazı komplikasyonlar nedeni ile rahim zarar görebilir. Rahim içi yapışıklık nedeni ile ilerleyen yıllarda gebelik oluşumu güçleşebilir.

Kürtaj İşlemi Yaptıran Kadınlara Öneriler

Her cerrahi girişimin getirdiği birtakım riskler vardır. Son yıllarda daha sık uygulanılan vakum küretaj yöntemi ile komplikasyonlar azalmıştır. Ayrıca 10 haftadan büyük gebelikler tıbbi gereklilik olmadıkça sonlandırılamaz. Tüm bu önlemlere rağmen nadir de olsa kürtaj sonrası birtakım komplikasyonlar görülebilir. Kürtaj işlemine karar veren her kadın riskler konusunda bilgilendirilmelidir.

Rahim ağzının aşırı sert olduğu, özellikle daha önce gebelik geçirmeyen ve gebelik kesesi izlenmeden yapılan kürtajda rahim içine girilemeyebilir ve gebelik tahliyesi yapılamayabilir. Bu durumda kürtaj 5-7 gün sonraya ertelenebilir. Mutlaka rahim içinde gebelik kesesi izlendikten sonra işlem yapılmalıdır.

Kürtaj sonrası ağrı, adet sancısı gibi hafif düzeyde olabilir. Ancak şiddetli ağrı, yoğun kanama ve ateş durumunda acilen hekiminize başvurmalısınız.

Kürtaj sonrası mümkünse 4-6 saat istirahat edin.

Kürtaj sonrasında 1 hafta içinde mutlaka kontrole gitmeniz ve doğum kontrol yöntemleri konusunda doktorunuzdan bilgi almanız gerekir.

Kürtajdan 30-35 gün sonra regl kanaması beklenir. Bu döneme kadar ara ara düzensiz ve az miktarda kanamalar sizi endişelendirmesin

Özellikle enfeksiyona açık olan ilk 15 günde denize, havuza girmemeniz, vajinal duş almamanız ve ilişki yasağı uyulması gereken kurallardır.

Kürtaj sonrası kan uyuşmazlığı olan çiftlerde mutlaka kan uyuşmazlığı iğnesi yapılmalıdır. İğne ilk 72 saat içinde uygulanmalıdır. (kan uyuşmazlığı kadının kan grubu rh(-)negatif, erkeğin rh(+)pozitif olması durumunu ifade eder. Fetüsün kan grubunu bilemediğimiz için kürtaj olmuş kadınlarda kan uyuşmazlığı durumunda kan uyuşmazlığı iğnesi yapılmalıdır.

Bir Kadın Hayatında Kürtaj Sayısı

Kürtaj bir aile planlaması yöntemi değildir. Amaç her zaman istenmeyen gebelikleri engellemektir.

KADININ YAŞAMINDA İSTEDİĞİ ZAMAN, İSTEDİĞİ SAYIDA ÇOCUK SAHİBİ OLMA HAKKI VARDIR.

Her cerrahinin komplikasyonları olduğu için kadın hayatında kürtaj sayısının artması istenmez. Bunun için bir sayı yoktur. Ancak ne kadar az kürtaj o kadar az komplikasyon demektir. Kürtaj sayısı arttıkça riskler artmaz. Her kürtajda komplikasyon oranları aynıdır. Toplumumuzda modern korunma yöntemlerinin aktif kullanımı sağlanmalıdır.

Kürtaj Fiyatı

Türk Tabipler Birliğinin belirlediği katsayılar doğrultusunda fiyatlar belirlenir. Ancak kürtaj işleminin yapılacağı hastane, uygulanan anestezi ve gebelik haftasına göre fiyat farklılıkları olabilir. Operasyon öncesi bu konuda doktorunuzdan bilgi alabilirsiniz. Farklı hastanelerde farklı fiyatlar olabilir. önemli olan işlemin steril ortamda ve her türlü komplikasyonun tedavi edilebileceği şartlarda yapılmasıdır. Her hastanede ve her kadın doğum hekimi kürtaj işlemini yapmayabilir.