İDRAR KAÇIRMA

İdrar kaçırma nedir?

İdrar kaçırma her türlü kontrol edilemeyen ve istenmeyen idrar tutamama durumudur. Eğer bu durum düzenli olarak tekrarlarsa tıbbi bir sorun olarak kabul edilir. Kadınlar, erkeklere göre idrar kaçırma sorunlarından daha fazla şikâyetçi olurlar.

Birçok hasta doktorlarıyla idrar kaçırma durumunu konuşmaktan rahatsızlık duydukları için tedavisiz kalmaktadır.

İdrar kaçırma sıklıkla meydana geliyor veya hayat kalitesini etkiliyorsa doktora görünmek ve tıbbi tedavi önerileri almak oldukça önemlidir. Hastaların çoğunda idrar kaçırma farklı tedavi seçenekleri ile tedavi edilebilir. Bu tedavi seçenekleri; pelvik taban kaslarının kuvvetlendirilmesi, ilaç tedavileri veya cerrahi tedavilerdir. Doktorunuzla birlikte sizin için en iyi olan tedavi yöntemini konuşabilirsiniz.

İdrar kaçırmanın en sık nedenleri:

Gebelik

Doğum

Pelvik taban kaslarının zayıflığı

Hormon eksikliği

Nörolojik hastalıklara bağlı idrar kaçırma

İdrar yolu enfeksiyonu

Yaygın risk faktörleri:

Geçirilmiş pelvik ameliyatlar

Gebelik

Menopoz

İdrar kaçırma artmış yaşla birlikte daha fazla görülür hale gelir. Fakat yaşlanmanın normal bir süreci değildir.

,

İdrar kaçırmanın tipleri nelerdir? En sık Görülen Tipleri Hangileridir? Stres tipi idrar kaçırma nedir? Sıkışma tipi idrar kaçırma nedir? Karışık tipte idrar kaçırma nedir?

İdrar kaçırmanın tipleri

Hastanın nasıl ve ne zaman idrar kaçırdığına bağlı olarak farklı tiplerde idrar kaçırma vardır. Bu idrar kaçırma tipi idrar yollarının hangi kısmının etkilendiğiyle ilişkilidir.

Stres tipi idrar kaçırma

Stres idrar kaçırma (SUI) aşağıdaki aktiviteler sırasında idrar kaçırma durumudur;

Öksürme, hapşırma veya gülme

Koşma veya sıçrama gibi egzersizler

Alışveriş eşyaları gibi ağır yükleri kaldırma

Bu aktiviteler sırasında idrar torbası içindeki basınç artar ve idrar kaçırma oluşur. İdrar yolunuz veya idrar tutmayı sağlayan kaslarınız artmış mesane basıncına karşı koyamazlar ve idrar kaçırma meydana gelir.

Sıkışma tipi idrar kaçırma

Sıkışma tipi idrar kaçırma (UUI) erteleyemeyeceğiniz aniden sıkışma hissiyle birlikte meydana gelen idrar kaçırma durumudur. Mesane kası kasılır ve siz idrar kaçırmak istemediğiniz halde idrar kaçırırsınız.

Karışık tipte idrar kaçırma

Eğer hem sıkışma hem de stres idrar kaçırmadan şikâyetçiyseniz doktorunuz size karışık tipte idrar kaçırma tanısı koyabilir.

İdrar kaçırma durumunu konunun uzmanı ile konuşmak oldukça önemlidir. Tedavi edilmemiş idrar kaçırma durumu enfeksiyonlara, ciltte kızarıklıklara veya cinsel sorunları beraberinde getirebilir. Ayrıca depresyon, stres, kendine saygının zedelenmesi ve utanmaya neden olabilir. Bu sorunlar kendinizi toplumdan ayırmaya, iş ve sosyal hayatınızın bozulmasına yol açabilir.

Doktorunuz şikâyetlerinizin düzelmesi ve tümüyle iyileşmesi için size yardımcı olabilir. Doktorunuzun sizin hangi tip idrar kaçırmanızın olduğunu ve buna neyin sebep olduğunu bilmesi gerekecektir. Bu bilgileri doktorunuzun bilmesi ise size doğru tedaviyi önermesinde yardımcı olacaktır.

İdrar kaçırmanız hakkında konuşurken ve soru sorarken utanmamalısınız.

Doktorunuzla görüşmeden önce aklınızdaki soruları bir liste şeklinde hazırlamanız size yardımcı olacaktır.

İdrar kaçırmanın değerlendirilmesi ve tanısı nasıl konulur?

İdrar kaçırmanın değerlendirilmesi ve tanısı

Doktorunuzun, idrar kaçırmanın hangi tipte olduğunu ve buna neyin neden olduğunu bulması gerekir. Bu en iyi tedaviyi bulmaya yardımcı olur. Durumunuzu daha iyi anlamak için doktorunuzun uygulayabileceği bazı testler şunlardır:

Tam bir medikal öykü (Anamnez)

Fizik muayene

Hasta sorgulamaları

Mesane günlüğü

İdrar testi

İşeme sonrası kalan idrarın ölçümü

Ped testi

Tanınızın herhangi bir nedenle tam olarak konulamadığı durumlarda doktorunuz ürodinamik değerlendirme, üroflovmetri testi, daha invazif ürodinamik test, sistoskopi veya görüntüleme önerebilir.

Tıbbi özgeçmiş

Doktorunuz, sizde hangi tip idrar kaçırma olduğunu anlamak için tıbbı özgeçmişinizi sorgulayacaktır. Tıbbi özgeçmişiniz kapsamında doktorunuz başka hangi rahatsızlıklarınızın olduğunu veya hangi ilaçları aldığınızı öğrenmek isteyecektir. Çünkü özgeçmişiniz ve aldığınız tedaviler idrar kaçırmanızla ilişkili olabilir, semptomlarınızı etkileyebilir.

Doktorunuz aşağıdaki soruları size yöneltebilir:

Aldığınız ilaçlar

Sigara içiyor musunuz?

Ne zaman, ne kadar sıvı alıyorsunuz?

Kahve ve alkol tüketiminiz ne kadar?

Daha önceden ameliyat oldunuz mu?

Dışkılama ile ilgili bir sorununuz var mı?

Hiç gebe kaldınız mı?

Menopoza girdiniz mi?

Doktorunuz idrar kaçırmanızın günlük hayat kalitenizi ne kadar etkilediğini sorabilir. Örneğin:

Ne sıklıkta tuvalete gidersiniz?

Ne sıklıkta idrar kaçırırsınız?

Gülerken, öksürürken veya hapşırırken idrar kaçırır mısınız?

Gece idrar yapmak için uyanır mısınız?

Tuvaletiniz geldiği zaman tuvalete yetişmek için aceleyle mi gidersiniz?

İdrar yaptıktan sonra idrar torbanızın boşalmadığını hisseder misiniz?

Doktorunuz sizin cinsel yaşantınızla ilgili ve tedavi almak isteyip istemediğinizle ilgili soru sorabilir.

Fizik muayene

Doktorunuz mesanenizin büyüyüp büyümediğini anlamak için sizin karnınıza fizik muayene yapabilir. Mesaneniz dolu olduğunda doktorunuz stres tipi idrar kaçırma (SUI) olup olmadığını görmek için öksürmenizi isteyecektir. Ayrıca doktorunuz sizin pelvik taban kaslarınızın nasıl çalıştığını anlaması için erkeklerde rektumdan muayene, kadınlarda ise jinekolojik muayene yapması gerekebilecektir.

Hasta sorgulama formları

Doktorunuz, idrar kaçırmanızın hayatınızı ne kadar etkilediğini ve semptomlarınızı anlamak için sizden bir form doldurmanızı isteyecektir. Ayrıca bu formlar tedavi sürecinde de kullanılacak ve semptomlarınızın düzelip düzelmediği konusunda yardımcı olacaktır.

İşeme günlüğü

Doktorunuz sizden birkaç gün için bir işeme günlüğü doldurmanızı isteyecektir. Bu günlükte bir gün boyunca ne kadar sıvı aldığınız, ne sıklıkta tuvalete gittiğiniz ve ne kadar idrar yaptığınız kaydedilecektir. İşeme günlüğü oldukça önemli olup bu günlük, doktorunuzun semptomlarınızı daha iyi bir şekilde anlamasına yardımcı olacaktır.

İdrar analizi

İdrarınızın az bir miktarını idrar analizi için vermeniz gerekecektir. İdrar tahlili, idrar yolu enfeksiyonunuzun olup olmadığı konusunda bilgi verecektir.

Kalıntı idrar tayini

İdrar yaptıktan sonra idrar torbasında kalan idrar, artık idrar miktarıdır. İşeme sonrası kalıntı idrar (PVR) olarak da adlandırılır. Bir kateter yardımı ile veya ultrasonografi ile ölçülebilir. Kalıntı, idrar kaçırmayı kötüleştirebilir veya idrar yolu enfeksiyonu gibi başka bir ürolojik sorunun belirtisi olabilir. Kalıntı idrar ölçümü, idrar kaçırmanızın nedenini anlamada doktorunuza yardımcı olabilir.

Ped testi

Ped testi sırasında doktorunuz sizden sıvı emici bir ped kullanmanızı isteyecektir. Genellikte bu test 1 – 24 saat arasında sürer. Pedin emdiği idrar miktarını tartmanız istenecektir. Doktorunuz bu testin detaylarını size anlatacaktır. Ped testini yapmak her zaman çok kolay değildir ve tümüyle doktorunuzla işbirliği içinde yapılmalıdır.

Tanınızın herhangi bir nedenle tam olarak konulamadığı durumlarda doktorunuz ürodinamik değerlendirme, üroflovmetri testi, daha invazif ürodinamik test, sistoskopi veya görüntüleme önerebilir.

İdrar kaçırmanın kişisel yönetimi ? Hayat tarzı değişiklikleri? Mesane eğitimi ? Pelvik taban kas egzersizleri? İdrar kaçırma için ilaç tedavisi?

İdrar kaçırmanın kişisel yönetimi

İdrar kaçırmanın birçok tedavi yöntemi vardır. Eğer semptomlar sizi etkiliyorsa utanmadan uzman bir hekimle görüşmeniz iyi olacaktır.

Herkesi tedavi eden tek bir yöntem yoktur. Sizin idrar kaçırmanızla ilgili olarak aldığınız önlemler bazen kaçırma sorununuzu ciddi şekilde düzeltebilir ve daha iyi bir hayat kalitesi sağlayabilir. Bu tedbirler hayat tarzı değişiklikleri, mesane ve pelvik taban kas egzersizleridir. Ameliyat ve ilaç tedavileri gibi yöntemler, bu yöntemler işe yaramadığında uygulanabilir.

Hayat tarzı değişiklikleri

Günlük diyetinizin idrar kaçırmanız üzerinde etkisi olabilir. Diyetteki değişiklikler idrar kaçırma sorununu bir parça düzeltebilir. Gün boyunca çok az veya çok fazla sıvı tüketmek idrar kaçırmanızı etkileyebilir. Doktorunuzla günlük ne kadar sıvı almanız gerektiği konusunda konuşmalısınız. Az sıvı alarak daha az idrar kaçırma uygulaması oldukça basit bir çözümdür. Buna rağmen bazen sıvı azaltılması sizin için tehlikeli olabilir. Çünkü sıvı alımının azaltılması vücudun sıvısız kalmasını, idrar yolu enfeksiyonunu, idrar yolu taşlarını ve kabızlığı beraberinde getirebilir!!!!!.

Kafein, alkol ve yumuşak içecekler idrar kaçırmaya neden olmaz, fakat bazı kişilerde sıkışma hissini ve sık idrara gitmeyi artırır. Bu tür içeceklerden kaçınmanız sizin durumunuzu bir miktar düzeltebilir.

Belli bazı gıdalar mesanede tahriş yapabilir. En sık karşılaşılanlar arasında; acı-baharatlı yiyecekler, limon ve ağır kokulu peynirlerin olduğu görülmektedir. İdrar kaçırmanızı daha da kötüleştirdiğini düşündüğünüz içeceklerden kaçınmanız size yardımcı olacaktır.

Kabızlık ve aşırı kilo alımının idrar kaçırma ile bağlantısı bulunmaktadır. Sağlıklı bir kiloya ve düzenli barsak alışkanlıklarına sahip olmak oldukça önemlidir. Kilo verdiğiniz takdirde bazı semptomlarınızda düzelme olduğunu görebilirsiniz.

Mesane eğitimi

Doktorunuz size mesane eğitimi yapmanızı önerebilir. Mesane eğitiminin ilk aşaması bir işeme günlüğü tutulmasıdır. Bu günlükte ne kadar sıvı içtiğiniz, ne sıklıkta idrar yaptığınız ve ne kadar idrar miktarınız olduğu kaydedilir.

Bu bilgiler ışığında doktorunuz size idrar yapma sıklığınız konusunda önerilerde bulunacak ve sizden bunlara uymanızı isteyecektir. Eğer mesane eğitimi başarılı olmuşsa mesaneniz daha fazla idrarı depolayabilecektir.

Pelvik taban kas egzersizleri

Pelvik taban kasları idrar torbanızı ve barsaklarınızı destekler. Bu kaslar yaşla, hastalıkla veya hormonal değişikliklerle birlikte zayıflayabilir. Zayıf pelvik taban kasları ise idrar kaçırmaya neden olabilir. Ayrıca kadınlarda gebelik ve doğum, pelvik taban kaslarını zayıflatabilir.

Pelvik taban kas egzersizleri ve bu egzersizler için dizayn edilmiş programlar idrar kaçırmayı düzeltebilir. Bu egzersizleri denemeden önce mutlaka doktorunuza danışın.

Pelvik taban kas egzersizleri için genel direktifler

Bu egzersiz genel pelvik taban kas egzersizi direktifleridir. Doktorunuzla size uygun program için konuşun.

Her zaman bu egzersizi idrar yaptıktan sonra uygulayın.

Öncelikle rahat bir pozisyon alın. Bu pozisyon çömelmiş, oturur veya ayakta bir pozisyon olabilir.

İdrarınızı tutar gibi kendinizi sıkın ve gevşetin. Bu egzersizi on defa tekrarlayın.

Bir sonraki aşamada aynı egzersizi yapın fakat gevşetmeden önce 5 saniye kendinizi kasılı tutun. Bu şekilde 5 saniye tutmanıza uyum sağlamanız birkaç haftanızı alabilir. Pelvik taban kaslarınız bu şekilde daha da kuvvetlenecektir.

Sonraki egzersiz arka pelvik kas tabanını hedef alır.

Büyük tuvaletinizi tutar gibi kendinizi sıkın ve gevşetin. Bu egzersizi on defaya kadar tekrarlayın.

Bir sonraki aşamada aynı egzersizi yapın fakat gevşetmeden önce 5 saniye kendinizi kasılı tutun. Bu egzersizi on defaya kadar tekrarlayın.

Bu egzersizler size, her gün tekrarladığınızda faydalı olacaktır. Bu egzersizler kasların güçlenmesi için en az üç ay yapılmalıdır.

İdrar kaçırma için ilaç tedavisi

İdrar kaçırma tedavisi idrar kaçırmanın çeşidine, ne kadar şiddetli olduğuna ve neyin sebep olduğuna bağlıdır. İdrar kaçırmayla kendi başına üstesinden gelme tedavileri çoğu zaman ilaç tedavisiyle birleştirilir. Birçok ilaç seçeneği vardır ve uygun ilaç doktorunuz tarafından gerektiğinde önerilecektir.

Sıkışma Tipindeki İdrar Kaçırmada 2. Basamak Tedavi ?

Sıkışma Tipindeki İdrar Kaçırmada 2. Basamak Tedavi

Bazen idrar tutmaya yardımcı teknikler ya da doktorunuzun yazdığı ilaçlar sıkışma tipi idrar kaçırmanızı (UUI) iyileştirmeyebilir. Bu durumlarda başka tedavi seçenekleri de mevcuttur. Hangisinin sizin için daha iyi olduğuna doktorunuzla beraber karar verebilirsiniz.

Sıkışma tipi idrar kaçırmanızla ilgili 2. basamak tedavi seçenekleri:

Mesaneye botulinum toksin enjeksiyonu

Nöromodulasyon olarak da bilinen sinir uyarılması

Mesane hacmini arttıran cerrahiler

Stres tipinde (Öksürme, gülme, hapşırma, ani hareketlerle) idrar kaçırması olan kadınlar için cerrahi tedavi ?

Stres tipinde idrar kaçırması olan kadınlar için cerrahi tedavi

Bazen kendi kendinize aldığınız ya da doktorunuz tarafından verilen ilaçlar idrar kaçırmanızı iyileştirmez. Eğer stres tipi idrar kaçırma (SUI) yakınmanız varsa, doktorunuz cerrahi tedavi önerebilir.

SUI için genel olarak önerilen tedavi seçenekleri:

• Askı yerleştirilmesi

• Burch kolposüspansiyon

• Yapay kompresyon araçları (balon yerleştirilmesi)

• Artifisyel Üriner Sfinker (AÜS)

• Yer kaplayıcı ajanlar

Bütün cerrahilerin amacı idrar kaçırmayı tedavi etmektir. Nasıl yapıldıkları değişiklik göstermektedir. Aşağıdaki kriterlere bağlı olarak doktorunuzla birlikte sizin için uygun olan yaklaşıma karar verebilirsiniz:

Yaşınız

İdrar kaçırmanızın şiddeti

Eşlik eden pelvik organ sarkmaları

Şikayetlerinizin rahatsızlık düzeyi

Genel sağlık durumunuz